Dodatkowe zajęcia pozalekcyjne – czy są potrzebne?
Nauka gry na pianinie, nauka gry na skrzypcach, basen, zajęcia śpiewu i tańca, a w weekendy korepetycje z języka angielskiego i francuskiego. Już samo przeczytanie tego sprawia, że odczuwamy ciężar ilości obowiązków i czasu, które wiążą się z wymienionymi zajęciami. Nie jest to jednak zlepek przypadkowo dobranych zajęć pozalekcyjnych – tak wygląda zakres lekcji dodatkowych wielu dzieci wieku wczesnoszkolnego. Mimo że same dziedziny i ich tematyka może być zróżnicowana, nakład pracy jest bardzo zbliżony. Oczywiście wszystko jest podyktowane dobrem dzieci i ułatwieniem im realizacji marzeń czy szlifowania talentów. W końcu jeśli malec wykazuje zdolności muzyczne, należy rozeznać się, w jakiej dziedzinie ma największe szanse na sukces, a nauka języków jest niezbędna, by w przyszłości mógł bez problemu porozumiewać się z każdym.
Mimo że powyższe motywy są w pełni zrozumiałe, konieczne jest zachowanie umiaru. Zdrowy rozsądek powinien być tzw. zaworem bezpieczeństwa, by nie przeciążyć dziecka. Czym ono grozi? Zniechęceniem, frustracją, nagromadzeniem emocji, które prędzej czy później wybuchną, przemęczeniem i brakiem poczucia satysfakcji z codziennego życia. Coraz więcej psychologów bije na alarm, że przeciążenie zajęciami pozalekcyjnymi w wieku dziecięcym może niebagatelnie rzutować na dorosłe życie pociechy. Jak zatem podejść do tematu zajęć dodatkowych?
Co jest faktycznie potrzebne? Przykłady zajęć pozalekcyjnych
Nim zapiszesz swoją pociechę na zajęcia pozalekcyjne, weź głęboki wdech i skup się na motywach. Na czym najbardziej Ci zależy? Pragniesz dostarczyć rozrywki dziecku w czasie wolnym, czy może dostrzegasz jego umiejętności, które warto rozwijać? Odrzuć porównywanie się z innymi rodzicami. Niekiedy możemy odczuwać presję, że skoro Justysia sąsiadki chodzi na zajęcia taneczne, to nasza pociecha także powinna. Pamiętaj, że każde dziecko jest inne, ma inny potencjał, a czasami nie jest gotowe na udział w danych aktywnościach. Weź pod uwagę charakter i zainteresowania swojej pociechy, a dopiero później podejmij decyzję. Co może Ci w tym pomóc? Oprócz dokładnej obserwacji dziecka, porozmawiaj z nim. Zapytaj, co lubi robić, czy wie kim chciałoby zostać w przyszłości, a może chciałaby spróbować czegoś nowego? Jeśli dziecko z entuzjazmem podejdzie do tematu, tym lepsze efekty osiągnie i szybciej się zaangażuje. A co jeśli Twoje dziecko nie do końca jest pewne co je interesuje? Pomóż mu odnaleźć pasję! Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule: Jak pomóc dziecku znaleźć pasję?
Dla ułatwienia analizy podajemy najpopularniejsze zajęcia pozalekcyjne.
Zajęcia pozalekcyjne – przykłady
-
Zajęcia sportowe. W tym wypadku mamy istne zatrzęsienie możliwości. Od standardowego pływania po sporty walki, które są coraz popularniejsze wśród najmłodszych. Pamiętaj, że nie są one zarezerwowane wyłącznie dla chłopców. Wiele dziewczynek w ten sposób może znaleźć możliwość rozładowania emocji i uczyć się samoobrony. Dodatkowo sport przeciwdziała otyłości i wspiera także rozwój fizyczny dziecka. Dostosuj jednak typ sportu do indywidualnych potrzeb pociechy.
- Zajęcia językowe to najczęstsze zajęcia pozalekcyjne w szkole. Niejednokrotnie prowadzi je nauczyciel przedmiotowy, ale w znacznie swobodniejszym tonie co ułatwia przyswajanie wiedzy. Dla wielu rodziców dodatkowe zajęcia z języka obcego są normą w harmonogramie i nie podlegają dyskusji, dlatego zadbaj o wyjaśnienie dziecku, dlaczego są one takie ważne i jak mogą mu się przydać w życiu. Jak zachęcić dziecko do nauki angielskiego to jeden z wcześniejszych artykułów, który pomoże Ci zwiększyć motywację swojej pociechy.
- Sensoplastyka nie jest przeznaczona tylko dla małych artystów. Artystyczne zajęcia pozalekcyjne dla dzieci mogą okazać się świetnym relaksem, zabawą i miejscem do wyciszenia. Obcowanie z najróżniejszymi fakturami czy technikami tworzenia to element terapii integracji sensorycznej, polecanej dla dzieci i uczniów z ADHD czy spektrum autyzmu.
- Jazda konna może być szczególnym atutem dla dzieci, które z natury są spokojne i kochają obcowanie z naturą. Zajęcia nie polegają wyłącznie na „przejażdżkach” na koniu, a uczą najmłodszych empatii, troski o zwierzę i traktowanie go jak kompana, z którym spędza się czas. Pamięta, by wybrać szkółkę, która ma wykwalifikowanych prowadzących do zajęć z dziećmi w wieku Twojej pociechy.
- Wolontariat. Coraz częściej możemy natknąć się na nietypowe i ciekawe zajęcia pozalekcyjne. W szkole podstawowej lub ponadpodstawowej Dyrekcja może nawiązać współpracę z pobliskim domem opieki lub domem dziecka i zachęcać swoich wychowanków do pomocy w ośrodku. Może ona polegać na wspólnym spędzaniu czasu, czytaniu czy pomaganiu w odrabianiu lekcji swoim rówieśnikom. Oczywiście całe zajęcia są prowadzone pod ścisłym nadzorem prowadzących, ale mają na celu utrwalanie prawidłowych postaw społecznych, rozwijanie empatii i czerpanie radości/satysfakcji z celowej pomocy. Twoja pociecha nie tylko będzie mieć poczucie, że zrobiła coś dobrego, lecz także faktycznie może wpłynąć na czyjś los. Bycie superbohaterem nie wiąże się tylko z założeniem peleryny – Twoje dziecko naprawdę może nim zostać z Twoją pomocą.
- Harcerstwo. Dzieci podczas zajęć nie tylko uczą się wiedzy surwiwalowej, lecz także nabierają umiejętności współpracy, zwłaszcza w trudnych warunkach. Mogą dostrzegać piękno przyrody i praktycznie spożytkować nadmiar swojej energii. Uczą się dyscypliny i zasad współżycia z innymi, co zaowocuje w późniejszych etapach życia.
Ale ciekawe zajęcia pozalekcyjne to nie wszystko. Nie wystarczy dziecku zorganizować czas i wozić je w wyznaczone miejsca. Czasami do tej wypełnionej codzienności wkrada się słomiany zapał. Dziś Twoja pociecha chce uczyć się jazdy na rolkach, a jutro pragnie wspinać się po ściankach wspinaczkowych? Nic w tym dziwnego. Dzieci są pełne energii, pragną poznawać świat, zmienia się ich punkt widzenia, a pragnienia mogą być uzależnione od rówieśników, mody czy przekazu medialnego. Warto jednak zapanować nad tym chaosem. Istotne jest, by nauczyć dziecko systematyczności i odpowiedzialności. Jeśli podjęło się jakiegoś zajęcia, powinno konsekwentnie wytrwać jakiś okres w danym działaniu. Oczywiście nie chodzi o to, by zmuszać pociechę do nielubianej formy spędzania wolnego czasu, ale podkreślenia zależności, że nasze działania mają konsekwencję i z każdej decyzji może wyjść coś dobrego.
Dzięki temu nasza pociecha nauczy się analizować swoje potrzeby i nie będzie niczym chorągiewka na wietrze, która ciągle zmienia kierunek od powiewu wiatru. Jako dorosła osoba nie będzie mieć skłonności do ciągłego zmieniania miejsca zatrudnienia, miejsca zamieszkania czy partnera tylko dlatego, że chce spróbować czegoś nowego czy z powodu kaprysu. Będzie człowiekiem samoświadomym, który dąży do sukcesu wyznaczoną przez siebie drogą, mocno stąpając po ziemi.
Pozwól zatem dziecku na zmianę decyzji, czy poznanie nowych rzeczy, ale na ściśle określonych zasadach, które określicie wspólnie już na samym początku.
Bibliografia:
- Zajęcia dodatkowe dla dzieci, czyli jak się żyje przemęczonym kilkulatkom, Ewa Nowak.
- Zmora zajęć dodatkowych, Dzieci są ważne.
- Zajęcia dodatkowe w przedszkolu, Jolanta Karbowniczek, Klaudia Nowakiewicz.
- Zajęcia pozalekcyjne jako forma rozwijania zainteresowań dzieci w czasie wolnym, Elżbieta Marek.
- Zajęcia pozalekcyjne dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Regina Pazur.
- Rozwój zainteresowań a wspierająca rola rodzica na etapie edukacji wczesnoszkolnej, Dorota Kulig-Nowak.
- Nadmiar aktywności dodatkowych, czyli jak nie przeładować dziecka zajęciami, Przedszkole Niepubliczne w Olsztynie Leluki | Nowoczesna edukacja.
