„Spokojnie, ma jeszcze czas! Dziadek zaczął płynnie mówić, jak poszedł do szkoły i nic się nie stało” albo „Minie samo”. Rodzice dzieci z zaburzeniami mowy niejednokrotnie mogą słyszeć podobne porady, ale jeśli kilkulatek dalej ma bardzo ubogie słownictwo, błędnie wymawia głoski lub notorycznie się jąka, to warto zapewnić mu odpowiednią pomoc i wsparcie. Konieczne jest przy tym obalenie mitów i podkreślenie że wady wymowy nie mijają samoistnie. Niezbędna jest terapia i regularne ćwiczenia, aby umiejętność wysławiania mogła podążać w prawidłowym kierunku, a nie pogłębiać nieprawidłowości. Od czego zatem zacząć?
Specjalistyczna pomoc
Jeśli zauważysz, że Twój kilkulatek nie wypowiada się płynnie i brakuje mu tzw. swobody, to warto udać się do logopedy. Specjalista prawidłowo i trafnie scharakteryzuje problem Twojego dziecka i pomoże odkryć jego główną przyczynę. Czasami szkopuł tkwi w nieprawidłowej budowie aparatu artykulacyjnego, nieśmiałej osobowości dziecka, a w innym przypadku potrzebna jest zwyczajna motywacja.
Oprócz tego specjalista z pewnością przekaże Ci wskazówki dotyczące sposobów postępowania podczas codziennej rutyny, aby wspierać rozwój mowy dziecka. Powinien Cię również poinformować o tym, czego nie robić, aby nie pogłębiać nieprawidłowości. Dodatkowo logopeda opracuje indywidualny harmonogram działań i rozpocznie główną terapię logopedyczną z dzieckiem, która będzie dobrym początkiem oraz krokiem do prawidłowej mowy.
Ale pamiętaj, że kilka godzin miesięcznie z terapeutą nie rozwiąże problemu czy trudności dziecka. Aby prawidłowa, swobodna mowa mogła się rozwijać, potrzebne są liczne, systematyczne ćwiczenia. Tylko wtedy szybko zauważymy postępy i ułatwimy dziecku swobodną komunikację. W tym celu musisz wprowadzić domowe zajęcia wspierające rozwój mowy. Oprócz tego co zaleci Ci terapeuta, możesz zaopatrzyć się w specjalistyczne i sprawdzone opracowania, które ułatwią Ci prowadzenie zajęć z dzieckiem. W niniejszym artykule podamy przykłady kilku z nich.
Opóźniona mowa
Każde dziecko rozwija się w swoim tempie, jednak jednym z najbardziej wyczekiwanych momentów przez rodziców jest wypowiedzenie przez pociechę pierwszych słów. Zdarza się jednak, że malec poprzestaje na kilku z nich np. mama, tata, baba, daj… i nie mówi nic więcej. Jeśli stan ten przedłuża się, nie następują żadne postępy w kierunku budowaniu prostych zdań, możemy zacząć podejrzewać opóźnioną mowę. Specjaliści na podstawie statystyk i zróżnicowanych danych stworzyli tzw. Kalendarz rozwoju mowy. Ma on na celu wskazanie rodzicom i terapeutom w jakim okresie rozwoju powinny następować kolejne etapy budowania komunikacji. Oczywiście należy uwzględnić indywidualizm dziecka i traktować kalendarz jako wskazówkę, a nie ścisły plan. Jeśli jednak specjalista potwierdzi diagnozę, przystąp do wsparcia w zakresie komunikacji swojej pociechy w domowych warunkach. Przydatne mogą okazać się różnego rodzaju pozycje jak m.in. Ćwiczenia i zabawy wspomagające rozwój mowy. Niniejsza publikacja zawiera liczne kolorowanki, gry i wierszyki dla dzieci, które w łatwy sposób wprowadzą je do świata słów. A ponieważ dzieci najlepiej i najłatwiej uczą się poprzez zabawę, ta pozycja sprawdzi się w tej kwestii „śpiewająco”.
Wizja przedszkola, a czytanie
Rodzice dzieci, które już potrafią się sprawnie komunikować, przed posłaniem ich do przedszkola pragną nie tylko pomóc im w adaptacji nowego otoczenia, lecz także wspomóc maluchy pod względem edukacyjnym. Nauka czytania i pisania jest jedną z pierwszych rzeczy, jakiej będą się uczyć w grupie przedszkolnej. Jak przygotować dziecko do nabywania nowych umiejętności? Jak wspomagać rozwój przedszkolaka to zbiór ponad 80 kart pracy, które uwzględniają ćwiczenia grafomotoryczne, ćwiczenia oddechowe i ortofoniczne oraz scenariusze zajęć plastyczno-konstrukcyjnych. Na pisanie i czytanie nie składa się tylko znajomość liter, ale również ich poprawne wypowiadanie, odzwierciedlanie i skojarzenia. Opisane ćwiczenia zapewnią zatem kompleksowe działanie w tym zakresie.
Trudne głoski nie do przeskoczenia
Niekiedy seplenienie może wydawać się urocze. Słysząc, jak dziecko przekręca wyrazy, tworząc zupełnie nowe nazewnictwo, na twarzach dorosłych pojawia się pobłażliwy uśmiech. Ale cała sytuacja staje się mniej „zabawna”, gdy seplenienie się nasila, a kilkulatek ma dalej problem z poprawną wymową głosek. Jakie narzędzia wsparcia wówczas uwzględnić w codziennych nawykach? Takie, które kładą szczególny nacisk na wymowę trudnych głosek np. ć, ś, ź, sz, ż, dż. Gry, wierszyki i bajki logopedyczne to świetna praktyczna pomoc. Dzieci uwielbiają bajki i chętnie uczą się wierszyków czy rymowanek na pamięć, a im częściej będą „zmuszone” do użycia trudnych dla nich wyrazów, tym szybciej wykształcą poprawną wymowę.
Jąkanie
A co gdy maluch się jąka? Przyczyn może być wiele i trzeba najpierw je ustalić, aby ostatecznie dążyć do ich wyeliminowania. W przeciwnym wypadku ćwiczenia będą wyłącznie maskować problem, ale wcale nie poprawią sytuacji. Jeśli jednak logopeda pomógł nam określić przyczyny i zlecił kolejną partię zadań, sumiennie się z nich wywiązujmy. Jąkanie jest specyficzną dolegliwością i przebiega w różnym stopniu nasilenia. Może minąć po pewnym czasie albo stać się nieodłącznym elementem wymowy dziecka. Dlatego Ćwiczenia i zabawy do pracy w domu z dzieckiem jąkającym się to dobry dodatek terapeutyczny. Czasami rodzice podczas zajęć domowych narzekają na brak weny i pomysłów do prowadzenia ciekawych zajęć z dzieckiem, a niniejsza pozycja daje gotowe rozwiązania i scenariusze uwzględniając przy tym stopień problemu i wiek dziecka.
Dysleksja
Problem dysleksji często dotyka uczniów szkół podstawowych, a przynajmniej wówczas najbardziej daje o sobie znać. Aby dziecko mogło płynnie podążać za cyklem edukacji i nie pozostawało w tyle za rówieśnikami, nie oczekujmy, że samo sobie poradzi. Wsparcie domowe i regularne ćwiczenia będą stanowić podstawę do poprawy. Dzieci dyslektyczne mają niejednokrotnie problem z utrwaleniem informacji, dlatego Terapia dysleksji. Rozwój mowy i języka ma nauczyć dziecko tej umiejętności poprzez stopniowe podnoszenie poziomu trudności. Zajmujące karty zadań, które są pełne grafomotorycznych zajęć korekcyjno-kompensacyjnych nie będą traktowane przez dziecko jako żmudna dodatkowa praca domowa, a uatrakcyjnienie schematu edukacji.
Bez względu na problem mowy, z jakim boryka się nasza pociecha, pamiętaj, że Twoje wsparcie zawsze polepszy jej stan, a efekty wspólnych działań będą widoczne prędzej czy później. W związku z tym, gdy pojawią się trudności, nie wpadaj w panikę, a korzystaj z możliwości korekcyjnych, które są zawarte w wielu przydatnych opracowaniach!
