Alergia pokarmowa czy nietolerancje pokarmowe wśród dzieci są częstą zmorą rodziców. Rozszerzanie diety czy stopniowe wprowadzanie produktów wiąże się ze stałą obserwacją dziecka i jego organizmu oraz stresem rodziciela. Przygotowywanie posiłków obejmuje dodatkowy nakład pracy, a także opracowanie ścisłego planu żywieniowego. Oprócz tego w zależności od natężenia alergii, dziecko może cierpieć na różne alergiczne dolegliwości. Po spożyciu alergenu mogą nastąpić ciężkie biegunki, trudne do wyleczenia plamy i wysypki, a w najgorszym przypadku trudności z oddychaniem i wstrząs anafilaktyczny. Nic dziwnego, że rodzice małych alergików stoją przed dylematem, czy posłać dziecko do przedszkola. Warto zatem w tym zakresie dowiedzieć się, jakie są możliwości rozwiązania tego problemu i co gwarantują regulacje prawne.
Alergik w przedszkolu – przepisy prawne
Patrząc od strony przepisów prawnych, możemy zauważyć, że skupiają się one w dużej mierze na jakości produktów i wytycznych, które muszą spełniać, aby mogły być wykorzystane w żywieniu dzieci. Jeśli jednak chodzi o stosowanie diet eliminacyjnych, regulacje prawne nie normują sztywno tych kwestii, dlatego w każdej placówce kwestia indywidualnego żywienia dziecka może być inaczej zorganizowana. Możemy jednak posiłkować się Ustawą, z dnia 14 grudnia 2016 roku art. 155 – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2019 r. poz. 1148 ze zm.) – gdzie określono, że aby zapewnić dziecku, podczas pobytu w publicznym przedszkolu czy innej placówce o charakterze opieki przedszkolnej, odpowiedniej opieki, odżywiania czy metod opiekuńczo-wychowawczych, rodzic dziecka zobowiązany jest przekazać dyrektorowi przedszkola dane o stanie zdrowia, diecie i rozwoju psychofizycznym dziecka. Oznacza to, że Dyrektor powinien uwzględnić wymagania rodziców, a patrząc na art. 108 ust. 1 pkt 4 (ustawy Prawo oświatowe) ma obowiązek zapewnić posiłek wszystkim dzieciom – również tym z alergiami pokarmowymi. Zatem przyjęcie do przedszkola dziecka z alergiami pokarmowymi – z prawnego punktu widzenia – nie powinno stanowić problemu.
Chcesz lepiej poznać temat komunikacji z dzieckiem? Sprawdź nasz artykuł: Jak rozmawiać z dzieckiem o śmierci?
Alergia pokarmowa a przedszkole
W praktyce nie zawsze wszystko wygląda tak idealnie i kolorowo, ale nie jest też “beznadziejnie”. Kluczowa jest współpraca pomiędzy rodzicami a Dyrektorem i personelem placówki. Podczas zapisów czy rekrutacji na samym wstępie poinformuj Dyrektora, że Twoja pociecha wymaga specjalnego planu żywieniowego. Niekiedy bywa tak, że placówka pomimo szczerych chęci, nie będzie w stanie zapewnić modyfikacji posiłków (brak funduszy, ograniczony personel itp.). Wówczas gmina powinna wskazać inne przedszkole, które zapewni dziecku odpowiednie żywienie. Może to zrobić poprzez modyfikację posiłku dla danego dziecka w kuchni przedszkolnej lub skorzystać z cateringu zewnętrznego dla danego ucznia.
Aby jednak tak było, koniecznie ze swojej strony powinieneś:
- Przygotować i dostarczyć na samym początku roku szkolnego dokładny spis alergenów lub nietolerancji pokarmowych dziecka. Również w przypadku nietypowych przypadłości żywieniowych pociechy jak na przykład neofobia żywieniowa, dokładny opis „żywieniowego problemu” i ewentualne metody, które mu przeciwdziałają (np. zabawy czy rymowanki podczas jedzenia, dzięki którym dziecko jest w stanie dokończyć posiłek).
- Dołączyć do dokumentacji dziecka wszelkie zalecenia lekarza/dietetyka i spis niepożądanych objawów, jakie mogą nastąpić w przypadku spożycia szkodliwego alergenu.
- Jeśli nastąpi zmiana w diecie Twojej pociechy w czasie roku szkolnego, koniecznie o tym poinformuj (na piśmie) personel placówki.
Czego w zamian możesz oczekiwać od placówki?
Dyrektor przedszkola powinien zadbać, aby cały personel był poinformowany o wymaganiach żywieniowych każdego podopiecznego, a także zadbać, aby miał wgląd w aktualną listę alergenów. Dobrym pomysłem jest przygotowanie “instrukcji awaryjnej”, jak udzielić dziecku pierwszej pomocy w przypadku wystąpienia reakcji alergicznej. Oprócz tego Dyrektor powinien zapewnić personelowi kuchennemu – jeśli modyfikacja posiłków następuje w kuchni placówki – odpowiednich pomocy żywieniowych w postaci profesjonalnych opracowań i jadłospisów.
Wiele placówek, aby dodatkowo zadbać o bezpieczeństwo żywieniowe swoich wychowanków, zabrania rodzicom wnoszenia dodatkowych, pozaprogramowych posiłków na teren przedszkola, a w przypadku poczęstunku urodzinowego wymaga otrzymania oficjalnej zgody od Dyrekcji lub Zarządu. Dzięki temu uniknie się sytuacji, w której dziecko poczęstuje się posiłkiem (od kolegi lub koleżanki), które zawiera szkodliwe dla niego alergeny.
Opiekunki przedszkolne powinny zawsze upewnić się, że uczeń z alergią dostał odpowiedni wariant posiłku i spożył wyłącznie przeznaczony dla niego przydział – wiemy bardzo dobrze, że dzieci w swojej życzliwości potrafią dzielić się swoimi posiłkami lub wymieniać nielubianymi potrawami i mimo że są to cechy koleżeńskości, to jednak w tym przypadku może się to okazać bardzo niebezpieczne.
Pamiętaj dodatkowo, że przedszkole nie ponosi odpowiedzialności za spożycie przez dziecko alergenów, które nie zostały przez Ciebie wymienione w liście lub zaktualizowane, dlatego ważne jest, abyś przygotował dokładną dokumentację i wytyczne dotyczące żywienia Twojego dziecka.
Widzimy zatem, że wyżywienie alergika w przedszkolu wymaga obopólnych wysiłków i przestrzegania ustalonych reguł, jednak nie powinno stanowić problemu w aspekcie rekrutacyjnym i funkcjonalnym dziecka. Jeśli jako rodzic dalej masz pewne obawy, śmiało porozmawiaj o nich z dyrekcją danej placówki. Udzieli Ci ona wszelkich niezbędnych odpowiedzi i ustali z Tobą procedury, które zapewnią Ci spokój emocjonalny, a Twojemu dziecku zaoferują najlepszą opiekę żywieniową.
Bibliografia:
-
Alergie pokarmowe i zasady żywienia dzieci w przedszkolu – aspekty prawne i praktyczne Poradnik dla: dyrektora przedszkola, intendenta i rodziców, Joanna Molka Michał Łyszczarz Bożena Winczewska.
- Dziecko alergiczne w przedszkolu Montessori, Ewa Barbara Gutowska.
- Zdrowe żywienie w przedszkolu, Wydawnictwo Forum Media.
- Diety eliminacyjne u dzieci, Elżbieta Krzesiek.
- Zasady żywienia dzieci w wieku przedszkolnym z dietą pokarmową w Przedszkolu Publicznym „Bajkowa Przystań” w Ińsku.
- Rekomendacje dla realizatorów żywienia z zakresu zasad prawidłowego żywienia dzieci w przedszkolach, pod redakcją prof. dr hab. n. biol. Jadwigi Charzewskiej.
