Jak powiedzieć dziecku o rozwodzie – Wskazówki dla rodziców

Strefa rodzica

To nie sam rozwód rodziców, jest traumatycznym doświadczeniem z dzieciństwa, a funkcjonowanie w skłóconej rodzinie i uczestnictwo w konfliktach między małżonkami. Czy zatem możemy powiedzieć, że dziecko nie cierpi w trakcie rozstania rodziców? Absolutnie nie, ale rozumienie sytuacji i zdarzeń w dużym stopniu uzależnione są od wieku dziecka. Mniejsze dzieci, które nie rozumieją relacji pomiędzy dorosłymi, inaczej interpretują rozstanie aniżeli dzieci na przykład w wieku szkolnym. Jeśli myślisz, że starsze potomstwo jest gotowe na ,,poważne rozmowy o życiu’’ i zrozumie absolutnie każde zdanie opisujące zaistniałą sytuację, to koniecznie przeczytaj poniższy tekst. To zupełnie normalne, że nie wiesz, jak powiedzieć dziecku o rozwodzie. Żaden rodzic nie jest gotowy na tak trudną rozmowę, dlatego musisz się do niej odpowiednio przygotować.

ROZWÓD RODZICÓW A WIEK DZIECKA – CZY TO MA ZNACZENIE?

Rozmawiając z dzieckiem o rozwodzie, nigdy nie zapominaj o jego wieku i aktualnym etapie rozwoju. Badania pokazują, że młodsze potomstwo znacznie lepiej radzi sobie z rozstaniem, aniżeli starszaki. Dzieci w wieku wczesnoszkolnym (6-9 lat) bardzo silnie odczuwają emocje. W kontekście rozwodu rodziców wiek ten nazywany jest czasem smutku, osamotnienia i poczucia zdrady. Co to oznacza w codziennym funkcjonowaniu? Potomek z jednej strony wykazuje silną tendencję do odczuwania porzucenia i tęsknoty za rodzicem, który opuścił już dom z drugiej zaś, przejawia wyraźne przywiązanie do drugiego opiekuna. Dziecko wykazuje skrajne emocje, którym towarzyszy nieustanny strach o utratę na zawsze któregoś z rodziców. Podczas rozwodu bardzo często można zauważyć wiele uchybień w zachowaniu dziecka w domu i w szkole. Jest to sposób na wyrażenie buzujących w środku emocji, niezrozumienia sytuacji, poczucia niesprawiedliwości i po prostu złości. Złe zachowanie to metoda na przekazanie otoczeniu sprzeciwu i szukanie sposobu na poradzenie sobie z nowym doświadczeniem.

Niestety część rodziców w obliczu narastających problemów związanych z załatwianiem formalności mieszkaniowych i finansowych zapomina o uczuciach młodszych domowników. Należy spojrzeć na całą sytuację oczami dziecka i pamiętać, że ono w całym rodzicielskim konflikcie zwraca uwagę na konkretne kwestie i problemy z nim związane. W jego głowie pojawiają się liczne wątpliwości dotyczące kwestii przyszłego miejsca zamieszkania, spędzania wakacji, świąt, odprowadzania i odbierania ze szkoły oraz częstości widywania się z rodzicem, który opuścił dom. Jeśli zastanawiasz się, jak powiedzieć dziecku o rozwodzie to weź pod uwagę jego obawy, możliwe reakcje i przygotuj się na udzielenie konkretnych odpowiedzi. Notoryczne używanie zwrotu ,,nie wiem’’, jako odpowiedź na zadawane podczas rozmowy pytania (np. Z kim będę mieszkać? Czy pojadę z tatą/mamą na wakacje w przyszłym roku?) wzbudzą w dziecku niepewność, strach i niepokój o przyszłość. To, co mówisz, jest kluczowe, dlatego zdania nie powinny być wypowiadane w pośpiechu i spontanicznie.
 


JAK ZAPLANOWAĆ ROZMOWĘ Z DZIECKIEM O ROZWODZIE

  • Rozmowa z dzieckiem powinna być przeprowadzona z udziałem obojga rodziców. Jedność partnerów w obliczu problemowej sytuacji w ich małżeństwie, to ważny czynnik, który wpływa na zachowanie poczucia bezpieczeństwa u potomstwa.
  • Planowanie rozmowy oraz ustalenie wspólnej strategii działań to czas, w którym konflikty i pretensje odkłada się na bok. Należy skupić się na dziecku, jego uczuciach, poczuciu bezpieczeństwa i dobru. Rodzice nie powinni dopuścić do żadnych kłótni, sprzeczek i ostrej wymiany zdań w obecności dziecka. Mówienie źle o współmałżonku to swego rodzaju nieumyślne namawianie dziecka do przyjęcia którejś ze stron konfliktu, co rodzi kolejny problem.
  • Dostosuj formę przekazu do wieku dziecka.
  • Mów do dziecka prostym językiem, ale w pełni szczerze i uczciwie. Wytłumacz dziecku, co znaczy rozwód. Pamiętaj jednak, że nie musisz wdawać się w szczegóły rozstania i informować o drastycznych doświadczeniach (np. zdradzie, problemami z uzależnieniem jednego z rodziców, braku wsparcia itp.).
  • Zachowaj spokój. Dzieci doskonale odczytują mowę ciała. Zadbaj o wyciszenie, spokój i odprężenie przed planowaną rozmową.
  • Odpowiadaj na pytania dziecka i pozwól mu na swobodne wyrażenie emocji (płacz, krzyk, smutek). Podczas rozmowy możesz dziecko przytulać, głaskać lub po prostu być blisko.
  • Podkreślaj w rozmowie, że w rozwodzie rodziców nie ma żadnej winy dziecka.
  • Nie zmieniaj rytmu dnia codziennego. Rozwód rodziców nie powinien od razu kojarzyć się dziecku z radykalnymi zmianami. Nie odcinaj potomka od kontaktów z dziadkami i kolegami z klasy. Kontynuuj uczestnictwo dziecka w zajęciach sportowych, językowych, muzycznych itp.
  • Każdy rodzic powinien zapewniać w rozmowie o swojej niezmiennej miłości do dziecka i trosce. Dziecko musi usłyszeć od opiekunów, że ,,My, rodzice przestaliśmy się kochać, ale nigdy nie przestaniemy kochać ciebie’’.

Chciałbyś dowiedzieć się więcej? Koniecznie przeczytaj artykuł: Jak rozmawiać z dzieckiem o śmierci?

PODSUMOWANIE

Jeśli nadal nie wiesz, jak powiedzieć dziecku o rozwodzie to być może rozmowa z psychoterapeutą okaże się najlepszą decyzją? Wsparcie specjalisty bardzo często dodaje rodzicom siły, odwagi i pewności. Odwlekanie zbyt długo w czasie rozmowy z dzieckiem tylko zaognia całą sytuację. Już najmłodsze dzieci odczuwają konflikty w domu (nawet jeśli nie umieją ich zdefiniować). Jeśli decyzja o rozwodzie została już podjęta, to najlepiej jak najszybciej, choć pamiętaj w sposób zaplanowany przeprowadzić rozmowę z dzieckiem. Zrób to jeszcze przed wyprowadzką jednego z rodziców.

Dorosłe Dziecko Rozwiedzionych Rodziców to termin, którego psycholodzy używają w odniesieniu do dzieci wychowujących się w rodzinach po rozstaniu. Pomimo ciężkiej decyzji dziecko może być szczęśliwe, jeśli tylko każda z dorosłych osób uczestniczących w rozwodzie (dziadkowie, przyjaciele rodziny) będzie dbała o utrzymanie właściwych emocji i przyjaznej atmosfery w otoczeniu. Obserwuj bacznie zachowanie swojego dziecka po rozstaniu z partnerem. Bądź w stałym kontakcie z wychowawcą w szkole. W razie wątpliwości nie bój się zwrócić o pomoc do psychologa dziecięcego.


Źródła:

http://brpd.gov.pl/sites/default/files/dziecko_w_rozwodzie_-_poradnik_dla_rodzicow.pdf 
Jabłoński K., „Rozwód. Jak go przeżyć”, Intra
Judith S. Wallerstein, Sandra Blakeslee, „Rozwód, a co z dziećmi?”, Wydawnictwo Zysk i S-ka 2005
„Dziecko w rozwodzie” Poradnik dla rodziców. Fundacja Partners Polska 2005 11. „Moi rodzice się rozwodzą” Fundacja Partners Polska 2005

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI