Mój 8-latek nie radzi sobie z emocjami!

8-latek nie panuje nad emocjami

Twoja pociecha po raz kolejny „wstała lewą nogą”, przejawia buntownicze nastawienie albo z dotychczas radosnego dziecka stała się zamknięta w sobie i wycofana? A może po raz kolejny odbierasz telefon od wychowawczyni, która informuje o nieodpowiednim zachowaniu dziecka na lekcjach i niechęci do współpracy? Jeśli na którąkolwiek część z pytań możesz odpowiedzieć twierdząco, nie załamuj się. Okres wczesnoszkolny jest szczególnym momentem życia rozwijającego się dziecka, a emocjonalna burza nie jest czymś odbiegającym od normy. Może jednak pogłębiać frustrację dziecka (oraz Twoją), które nie do końca wie, jak sobie z nią poradzić i zapanować. Aby jednak wiedzieć, jak skutecznie działać i pomóc dziecku, musimy zrozumieć jakie zmiany zachodzą w jego organizmie i psychice ośmiolatka.

8-latek – rozwój emocjonalny 

Okres ośmiu lat to moment niezliczonych pokładów energii i chęci poznawania świata. To też okres nowych wyzwań i kształtowania w sobie empatii, poczucia odpowiedzialności i planowania. Ośmiolatek jest już po okresie adaptacyjnym w szkole, przywykł do nowych warunków i środowiska, ale staje przed zupełnie nowymi wyzwaniami. Większa ilość materiału do przyswojenia, rosnące wymagania i zmęczenie mogą przyczynić się do zaburzenia stanu emocjonalnego dziecka, które powoli wkracza w dorosłość. Oprócz tego musi mierzyć się z odnalezieniem własnego miejsca w danej przestrzeni – rodzinnej, szkolnej i środowiskowej. Ośmiolatek może być niezwykle podatny na zachowania rówieśników i dążyć do akceptacji z ich strony, co także wpływa na jego emocje. 

Potrzebujesz wskazówek dotyczących regulacji emocji dziecka? Nasz artykuł: "Emocje dziecka: Jak pomóc je regulować?" jest do Twojej dyspozycji!

Poza tym nie zapominajmy o skokach rozwojowych. Jeśli myślałaś/myślałeś, że są one już za Wami, to podkreślamy, że w wieku ośmiu lat się one nie kończą. Jednak ten etap skoku szczególnie skupia się na rozwoju intelektualnym, dlatego Twój maluch jednego dnia może mieć trudności z zapamiętywaniem materiału i koncentracją, a drugiego będzie przypominał ludzki komputer, który chłonie wszelkie informacje w zawrotnym tempie. 

Do tego dochodzą zmiany fizyczne, które wpływają na emocjonalne samopoczucie. Zmieniająca się sylwetka, zaburzenia hormonalne, a także wymiana uzębienia mogą wpływać na całościowe zachowanie pociechy. Negatywne emocje mogą też być spotęgowane ciągłym obcowaniem z elektroniką i telewizją. Prowadzi to do przebodźcowania, a ono do stałego rozdrażnienia nakręcając stałą spiralę negatywnych emocji. Co ciekawe to tylko najbardziej kluczowe z powodów, które nabierają indywidualnej formy u każdego dziecka. Jak zatem pomóc i nie zwariować w tym chaosie?

Jesteś ciekawy, jak może wyglądać życie z partnerem z ADHD? Zajrzyj do naszego artykułu: "Twój partner ma ADHD - co robić?"  

8-latek – emocje, nad którymi można zapanować

Skoro już mamy pełny obraz sytuacji i rozumiemy, jak w szczególny okres rozwoju wchodzi nasze dziecko, przeanalizujmy możliwe metody pomocy. 

1. Wysłuchaj i okaż cierpliwość. Mimo że może być nam ciężko okazywać cierpliwość – zwłaszcza po ciężkim dniu w pracy, licznych obowiązkach czy w obliczu własnych kłopotów i trudności – to właśnie ona będzie koić rozdrażnienie naszej pociechy niczym balsam ranę. Odpowiadając na nerwowe czy agresywne zachowanie dziecka zdenerwowaniem, dolewamy tylko oliwy do ognia, napędzając negatywne emocje. Gdy jednak dziecko zauważy nasze spokojne i cierpliwe podejście, zacznie odpowiadać tym samym. Poza tym łatwiej mu będzie się zwierzyć ze swoich problemów i odczuć. Jest to pierwszy krok do rozwiązania emocjonalnych problemów. 
2. Nazwij emocje. Czasami dziecko nie do końca wie, co czuje i nie wie, co jest przyczyną negatywnych emocji. Wspólna analiza i nazywanie uczuć pomoże mu uporządkować myśli i zrozumieć swój stan emocjonalny w danym momencie. 
3. Nie gań. Nie używaj sformułowań: Ja w Twoim wieku nie mogłem/mogłam sobie pozwolić na takie zachowanie. Po pierwsze takie porównywanie w niczym nie pomoże, a po drugie właśnie z tego powodu wielu dorosłych nie potrafi radzić sobie z emocjami. „Duszą” w sobie wszelkie negatywne uczucia, co prowadzi do obniżenia nastroju i depresji. Nie pozwól, by taki scenariusz był prawdopodobny w przypadku Twojego dziecka. 
4. Terapeuta. Czasami nagromadzone i skumulowane negatywne emocje dziecka mogą być dla nas niczym najwyższe góry – nie do przeskoczenia. Pociecha nie chce z nami współpracować, a wręcz irytuje się na wszelkie oznaki pomocy z naszej strony. Co wtedy? Być może warto skorzystać z pomocy osób trzecich. Nie mamy tu jednak na myśli porad znajomych czy rodziny – chociaż te też często bywają pomocne – ale wykwalifikowanego psychologa. Terapeuta może lepiej dostrzec podstawę problemu, błędy komunikacji czy inne bariery i wskazać nam oraz dziecku, jak się z nimi uporać. Pamiętaj jednak, by skorzystać z pomocy doświadczonego psychologa. Więcej na ten temat znajdziesz w jednym z wcześniejszych artykułów: Jak wybrać terapeutę dla dziecka?
5. Rozmowa z wychowawcą. Okres emocjonalnej burzy wpływa nie tylko na domowników, lecz także na środowisko szkolne tj. rówieśników i nauczycieli. Warto zatem porozmawiać z wychowawcą o aktualnym stanie emocjonalnym dziecka i znaleźć wspólne metody łagodzenia, które będzie stosował nauczyciel. Współpraca z Twojej strony i pokazanie świadomości problemu będzie zachęcająca dla nauczyciela, aby poświęcić dziecku szczególną uwagę i wykazać się większą dozą zrozumienia. Nie oczekuj jednak, że nauczyciel po rozmowie będzie całkowicie przymykał oko na wybuchy emocji czy nieodpowiednie zachowanie Twojej pociechy. Po pierwsze ma pod opieką innych uczniów i musi dbać o ich komfort psychiczny oraz fizyczny, a na dodatek inne dzieci mogą również przechodzić trudniejszy okres. W takim wypadku wychowawca może być przeładowany nadmiarem obowiązków, co uniemożliwi jednostkowe skupianie się na danym uczniu.
6. Mindfulness. Trening uważności to świetna metoda, która może pomóc Wam w trudnych chwilach. Dzięki treningowi dziecko uczy się skupiać na odczuciach danej chwili oraz wyciszaniu. Jak wyciszyć dziecko wykorzystując techniki mindfulness? Co daje mindfulness dzieciom w wieku szkolnym? Nie jest to trudne ani skomplikowane, a na dodatek przynosi długofalowe korzyści dla dziecka. Im szybciej nauczy się kontrolować emocje, co umożliwia trening uważności, tym trafniejsze decyzje będzie podejmować w dorosłym życiu, a także będzie lepiej radzić sobie z trudnościami. W bliźniaczym magazynie https://www.mindfulkids.pl/ znajdziesz wiele pomocnych porad i sugestii jak wprowadzić trening uważności do Waszej codzienności. 
7. Wytchnienie. Kluczem do wyciszenia jest również odpoczynek fizyczny. Nie chodzi o to, aby nakazać dziecku chodzenie spać o godzinie dziewiętnastej. Ustal jednak stałą porę, o której pociecha powinna już znajdować się w łóżku i zadbaj o higienę snu. Wyszukuj również wspólnych aktywności, które będą skutecznie rozładowywać napięcie emocjonalne – bieganie, spacer po lesie lub parku, a może jazda na rowerze czy pływanie.

Chcesz wiedzieć więcej na temat komunikacji z dzieckiem? Sprawdź artykuł: Jak rozmawiać z dzieckiem o śmierci?

Bibliografia:

1. Zaburzenia emocjonalne u dzieci w wieku szkolnym - co mogą zrobić rodzice i nauczyciele? - Szkoła Da Vinci.
2. Jak reagować na złość dziecka - Porady i wskazówki? - Consilia.
3. Dobrze ze złością. Jak wspierać dzieci i młodzież w konstruktywnym radzeniu sobie ze złością, Katarzyna Zawisza-Mlost.
4. Zaburzenia zachowania u dzieci i młodzieży, „Wychowanie w Rodzinie” t. XI (1/2015).
5. Jak radzić sobie z emocjami i uczuciami dziecka? Beata Serej, Joanna Szuran.
6. Psychologiczna sylwetka dziecka 8 i 9-letniego, Maria Jaskurzyńska. 
7. Skoki rozwojowe u dzieci - czym się charakteryzują? Dzieci są ważne. 
8. Cechy rozwoju dziecka w wieku wczesnoszkolnym. Jak przebiega rozwój dziecka w klasach I-III ? ORE, Ogniki 2017, Moduł III.