Dzieciństwo to czas rozwoju - fizycznego, motorycznego, emocjonalnego i poznawczego; czas eksplorowania otaczającego świata i nawiązywania kontaktów w swoim otoczeniu. Aby te procesy mogły przebiegać prawidłowo, dziecko musi mieć zapewnione odpowiednie warunki i otoczenie. Przede wszystkim powinno czuć się bezpiecznie i mieć poczucie więzi z opiekunami (na początku głównie z matką) oraz przebywać w atmosferze spokoju i miłości.
Oczywiście, także warunki bytowe, rodzaj pożywienia i tryb życia są ważne, ale kluczowe jest środowisko emocjonalne.
Współczesny świat pełen pośpiechu, stresu i konfliktów nie ułatwia tego zadania, a rodzice często, mimo dobrych chęci i dostępu do wielu źródeł informacji, czują się zagubieni i zestresowani w swoim rodzicielstwie, co wpływa na relacje z dzieckiem. Dzieci, także te najmłodsze, poddane są działaniu wielu niekorzystnych bodźców płynących z internetu, telewizji, nadmiernych wymagań i presji, zanieczyszczeń środowiska itd., co wzbudza na początku niepokój, który z czasem przekształca się w różnego rodzaju fobie i lęki. U niemowląt i małych dzieci najczęściej jest lęk separacyjny, związany z rozstaniem z matką lub innym opiekunem, u dzieci szkolnych pojawiają się problemy z rówieśnikami, brak wiary w swoje możliwości, przeżywanie filmów i informacji niedostosowanych do wieku i wiele innych problemów generujących obawy i stres. Dziecko, zwłaszcza małe - nie zawsze jest w stanie wyartykułować swój stan i tylko czujna obserwacja ze strony rodziców i stały kontakt mogą pomóc w rozpoznaniu niepokojących objawów, które mogą być bardzo zróżnicowane i często niespecyficzne.
Szczególnie warto zwrócić uwagę na takie symptomy jak:
-radykalna zmiana zachowania: dziecko staje się nadmiernie grzeczne i wyciszone lub wręcz przeciwnie pobudzone i agresywne;
-wahania nastroju (wybuchy gniewu, głupkowatość)
-zaburzenia apetytu (osłabiony lub wzmożony)
-problemy ze snem (opóźnione zasypianie, wybudzanie się w nocy, koszmary senne)
-zamartwianie się -lęk przed obcymi osobami i nieznanymi miejscami
-liczne fobie (burza, zwierzęta, iniekcje...)
-bóle głowy, brzucha, nudności, biegunki
-suchość w ustach
-nadmierne napięcie i drżenia mięśni
-ataki paniki w postaci duszności i omdleń.
Długotrwałe utrzymywanie się stanów niepokoju i stała aktywacja układu podwzgórze-przysadka-nadnercza i układu współczulnego, które są odpowiedzialne za reakcję walki, ucieczki bądź „zamrożenia” w stanach zagrożenia życia, skutkuje szeregiem niekorzystnych następstw. Są to między innymi: zaburzenia koncentracji, zwiększona męczliwość psycho-fizyczna, osłabienie odporności immunologicznej, wzmożona zapadalność na choroby autoimmunologiczne i onkologiczne. Co w takich sytuacjach mogą i powinni zrobić rodzice?
*Przede wszystkim zawsze okazywać wsparcie i miłość. Akceptować dziecko i jego emocje, ale też rozmawiać i tłumaczyć.
*Uregulować rytm dnia i snu.
*Ograniczyć czasowo wszelkie „ekrany” i monitorować treści do jakich dziecko ma dostęp; (dzieci do 3r.ż - wcale nie powinny korzystać z TV i internetu).
*Zachęcać dzieci do systematycznych zabaw i zajęć ruchowych.
*Wprowadzać: zdrową dietę zawierającą warzywa, owoce, herbaty ziołowe; suplementację kwasów omega 3, magnezu, witamin z grupy B oraz wit. D3.
*Podawać preparaty dostępne bez recepty, oparte na naturalnych składnikach (między innymi rumianek, passiflora), nie dające efektów otępienia i zaburzeń percepcji, które tonizują organizm dziecka usuwając stany niepokoju i problemy ze snem.
*Konsultować dzieci u specjalistów - pediatra, psycholog, ewentualnie psychiatra dziecięcy.
Podsumowując, troskliwa obserwacja i odpowiednie wsparcie ze strony rodziców są kluczowe dla zdrowego rozwoju dzieci w obliczu współczesnych wyzwań. Konsultacja ze specjalistami oraz konsekwentne działania mające na celu stworzenie sprzyjającego środowiska mogą pomóc w łagodzeniu objawów niepokoju i wspieraniu zdrowego rozwoju dzieci.
