Niechęć do chodzenia do szkoły nie jest rzadkim przypadkiem i może pojawić się nawet u dzieci, które wcześniej bardzo to lubiły. Rodzice wówczas stoją przed trudnym dylematem: ulec czy być nieugiętym? Warto podkreślić, że niekiedy wystarczy pewna motywacja i zachęta, ale jeśli przyczyną niechęci jest problem, który przytłacza nasze dziecko, koniecznie trzeba go wyeliminować. Co zatem może stać się przyczyną, że nasze dziecko nie chce chodzić do szkoły?
Przyczyny niechęci
Lista problemów może być bardzo długa i niekiedy przyjmować indywidualny charakter. Wynika to z różnorodności osobowości i emocjonalności dzieci. Jednak do najczęstszych mogą należeć:
- Tęsknota za rodzicami lub opiekunami.
- Strach przed nowym miejscem (w przypadku 1 klasy lub zmiany szkoły).
- Problem z nawiązaniem relacji z rówieśnikami.
- Nielubiany nauczyciel lub przedmiot.
- Wyróżnianie się na tle rówieśników np. odmiennym kolorem włosów.
- Prześladowanie, wyśmiewanie się ze strony rówieśników.
- Presja bycia najlepszym i strach przed porażką.
- Zaległości w nauce.
- Nadruchliwość przeszkadzająca w dostosowaniu się do szkolnych norm przyswajania wiedzy tj. siedzenie spokojnie w ławce przez całą godzinę lekcyjną.
- Problem natury emocjonalnej, który odbiera dziecku chęci do działania i normalnego funkcjonowania np. śmierć kogoś bliskiego, rozwód rodziców.
- Osamotnienie w szkole.
- “Szkoła jest nudna”, czyli brak możliwości rozwoju swoich pasji, ambicji czy zainteresowań.
- Przeciążenie nauką.
Oczywiście niekiedy zdarza się “nawarstwienie” kilku problemów jednocześnie, wówczas poznanie ich wszystkich będzie wymagało od rodzica większego zaangażowania.
Zapraszamy również do przeczytania innego artykułu: Jak rozmawiać z dzieckiem o śmierci?
Jak zareagować?
Reakcja rodzica jest istotą poznania głównego problemu. Nikt nie chce się zwierzać ze swoich zmartwień, uczuć czy emocji w napiętej atmosferze. Słysząc zatem, że nasza pociecha nie chce iść do szkoły, warto uwzględnić kilka wskazówek.
Nie mów “Nie ma mowy, marsz do szkoły”. Być może w przypadku postawy naszego dziecka, przyczyną jest niechęć do nauczyciela, jakiegoś rówieśnika, albo zwyczajne nieprzygotowanie do klasówki. Jednak by naprawdę odkryć źródło tej niechęci, najważniejsza jest nasza spokojna reakcja i przyjacielski ton, przy których dziecko będzie chciało się otworzyć. Nie naciskaj z dezaprobatą i nie przyjmuj postawy roszczeniowej do zwierzenia: Niby dlaczego nie chcesz iść do szkoły? Takie podejście da odwrotny skutek od zamierzonego i dziecko nie tylko nie będzie chciało iść do szkoły, ale także nie powie nam dlaczego.
Wczuj się w położenie dziecka – Gdy dziecko nie chce chodzić do szkoły nie ma potrzeby panikować. Warto przypomnieć sobie, że jako dzieci sami mieliśmy chwile, gdy szkoła nie wydawała się atrakcyjna tak jak zabawa z przyjaciółmi. Może warto opowiedzieć swojemu dziecku o własnych doświadczeniach szkolnych, problemach i emocjach? Świadomość, że kochający rodzic czy opiekun przechodził przez to samo, zdecydowanie podnosi na duchu.
“Niech się przyzwyczaja. Jak pójdzie do pracy nie będzie lepiej” – podejście, że dziecko rzucone na głęboką wodę stanie się odporne psychicznie i przezwycięży niechęć do szkoły, nie jest dobrym rozwiązaniem. Dzieci różnie radzą sobie z emocjami, stresującymi sytuacjami, a w zależności od ich usposobienia, należy stopniowo przygotowywać je na niekomfortowe chwile. O tym pisaliśmy w jednym z naszych wcześniejszych artykułów “Wzmacnianie odporności psychicznej u dzieci”, gdzie znajdziesz dodatkowe wskazówki, pasujące do tego podpunktu.
Sposób ma znaczenie – Gdy dziecko nie chce chodzić do szkoły, pytania: Czy co się stało? Czy wszystko w porządku? Czy ktoś Ci dokucza? są dobrym pomysłem, ale nie zadawaj ich “w biegu”. Wiadomo, że rano niejednokrotnie spieszymy się do pracy i mamy pokaźną listę obowiązków, ale dosłownie pięć minut może zdziałać cuda w znalezieniu drogi do serca i uczuć naszej pociechy. Usiądź z dzieckiem, obejmij je i spokojnie zapytaj o powód czemu nie chce iść do szkoły. Jeśli jest niechętne do zwierzeń możesz spróbować je przekonać: Nie mogę dziś wziąć wolnego, ale umówmy się, że jeśli pójdziesz do szkoły to zaraz po niej pójdziemy na lody albo do kina. Nie chodzi o to, by dziecko miało poczucie ciągłej nagrody za chodzenie do szkoły. Musimy znaleźć wspólną płaszczyznę porozumienia, a dobre i atrakcyjne warunki otoczenia są możliwością do zwierzeń. Warto to wykorzystać.
Nie obawiaj się zgłosić do specjalisty. Jeśli jednak czujesz, że nie do końca trafiłeś do swojej pociechy, możesz skorzystać z pomocy psychologa, który wskaże wam wspólnie możliwości rozmowy, wyrażania uczuć i pomoże ustalić, dlaczego dziecko nie chce chodzić do szkoły. Może podpowie dodatkowe rozwiązania sytuacji w zależności od źródła niechęci.
Jesteś ciekawy, jak wspierać dziecko w radzeniu sobie z emocjami? Zajrzyj do naszego artykułu: "Emocje dziecka: Jak pomóc je regulować?"
Co dalej?
Jeśli poznałeś przyczynę problemu, koniecznie pomóż dziecku się jej pozbyć. Jeśli podstawą jest kwestia koncentracji, problem z przyswojeniem materiału i strach przed kolejną negatywną oceną, pomocne będzie wspólne przerabianie i odrabianie lekcji lub korepetycje. Jeśli dziecko nudzi się w szkole, warto zapytać się, czy nie chciałoby chodzić na zajęcia dodatkowe, które pomogą rozwinąć mu zainteresowania np. kółko artystyczne, muzyczne czy zajęcia sportowe.
Jednak, jeśli przyczyną niechęci do szkoły naszego dziecka są problemy natury prześladowczej, koniecznie porozmawiaj z wychowawcą dziecka i szkolnym pedagogiem. Wszelkie objawy presji rówieśniczej czy wyśmiewania należy zgłaszać. Nauczyciel ze swojej strony użyje metod pedagogicznych do zwalczania problemu, a Ty pokaż dziecku, że nie zostawisz go w potrzebie i że wspólnymi siłami pokonacie wszystkie przeciwności. Jeśli jednak sytuacja nie ulegnie zmianie, pomyśl o zmianie placówki edukacyjnej. Tak czy inaczej, koniecznie zareaguj. Dzięki temu Twoje dziecko będzie czuło się bezpiecznie i z zupełnie innym nastawieniem, będzie rano szykować się do szkoły.
