Rozpieszczanie dziecka przez dziadków – czyli jak nauczyć wychowawczej współpracy z rodzicami?

Rozpieszczanie dziecka przez dziadków

Dlaczego dziadkowie rozpieszczają wnuki? Wynika to z ich ogromnej miłości do wnucząt, ale jest jeszcze inna przyczyna. Mówiąc najprościej: mogą sobie na to pozwolić. Gdy byli rodzicami, musieli spełnić wychowawcze obowiązki względem dzieci, dopilnować, by dojrzały i stały się odpowiedzialnymi ludźmi. Bycie dziadkiem czy babcią, wiąże się jednak z pewnym przywilejem, którym jest brak “ciężaru” wychowawczego, który zawsze spoczywa na barkach rodziców. Oprócz tego dziadkowie zazwyczaj są na takim etapie życia, gdzie mogą pozwolić sobie na elastyczniejsze planowanie dnia i poświęcenie go wnukom, a to sprzyja rozpieszczaniu. 

Często pragną oferować wnukom to, czego nie mogli dać swoim dzieciom, bo nie pozwalała na to sytuacja (społeczna i materialna), dlatego kupują im wymarzone zabawki, zabierają w atrakcyjne miejsca i dają się namówić na wszelkie zachcianki malucha. Mimo że ma to niepodważalny urok, warto wiedzieć, gdzie postawić napis STOP. Dziecko rozpieszczone przez dziadków może być podatne na zagrożenia, które utrudnią mu funkcjonowanie w społeczeństwie lub wpłyną na jego podejmowane decyzje.

Chcesz wiedzieć więcej na temat komunikacji z dzieckiem? Sprawdź artykuł: Jak rozmawiać z dzieckiem o śmierci?

Dziecko rozpieszczone to nie dziecko szczęśliwe

Dzieci, które są nadmiernie rozpieszczane przez dziadków, mogą mieć poczucie, że wszystko im wolno. Skoro babcia i dziadek dostosowują całe swoje życie do jego woli i upodobań, dlaczego reszta świata nie może? Niestety zderzenie z rzeczywistością może okazać się wyjątkowo bolesne, a odnalezienie w realiach, gdzie panują zasady i ograniczenia wręcz niemożliwe. Dziecko rozpieszczone może mieć trudności w nawiązywaniu relacji i przyjaźni, mimowolnie narzucając drugiej osobie swoje zdanie, wolę i tok myślenia, a gdy ta asertywnie odmówi, może to doprowadzić do zerwania znajomości. Niestety, ale nie bez przyczyny mówi się, że czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trącić będzie. Kształtowanie umiejętności społecznych u dzieci jest szczególnie ważne i czasochłonne, a każde odstępstwo od ustalonych zasad może prowadzić do wydłużania się nauki.  Oprócz tego dziecko widząc, że dziadkowie nie respektują zasad wyznaczonych w jego rodzinnym domu, może zacząć lekceważyć zdanie swoich rodziców lub opiekunów. To natomiast będzie prowadzić do przejawu buntu, konfliktów i nieporozumień. Nawet najmniejsze odstępstwa od zasad ustalonych przez rodziców, mogą wiązać się z rozżaleniem, płaczem i rozczarowaniem dziecka, które u dziadków nie musi ich przestrzegać. Dodatkowo w dziecku mogą się pojawić postawy samolubne i egoistyczne, a wówczas próby nauczenia dziecka empatii mogą być bardzo trudne. Jak zatem zrównoważyć metody wychowawcze z ogólnie przyjętym rozpieszczaniem przez dziadków?

Jak zachować równowagę?

1. Nie panikuj i nie bądź nazbyt krytyczny. Warto czasami postawić się na czymś miejscu, aby lepiej go zrozumieć. Jeśli Twoi rodzice lub teściowie rozpieszczają Twoje pociechy w sposób niegroźny i w granicach rozsądku, nie naruszając nieprzekraczalnych granic, pozwól im na to. Bycie dziadkiem czy babcią to wspaniała rola, o której przekonasz się dopiero za wiele lat. Kontroluj jednak, by cały “rozpieszczalny” proces nie wymknął się spod kontroli. 
2. Ustal granice. Ważne jest, by razem z partnerem/partnerką ustalić zarys schematu wychowawczego i wyznaczenie granic, które nie będą przekraczane. Przekaż je każdej ze stron i poproś, by je uwzględniali. Bez względu na to czego dotyczą – diety, rozrywki czy sposobu spędzania wolnego czasu – koniecznie wyjaśnij, dlaczego prosisz o uszanowane Twoich metod wychowawczych. 
3. Nie krzycz, nie denerwuj się, rozmawiaj. A co w przypadku, gdy dziadkowie nie uwzględniają Twoich rodzicielskich próśb? Koniecznie z nimi porozmawiaj, ale postaraj się o sprzyjającą ku temu atmosferę. Czasami dziadkowie nie zdają sobie sprawy, że robią coś złego, “skoro chcą dobrze”. Wyjaśnij im zatem, jak na dłuższą metę ich zachowanie wpływa na dziecko i z jakimi konsekwencjami się to wiąże. Nie zakładaj z góry, że pierwsza rozmowa o wyznaczaniu granic była dla nich mało ważna czy że całkiem ją zignorowali. Serce dziadka i babci bywa znacznie bardziej podatne na smutną minę i prośby dziecka. Przywołanie dziadkom najważniejszych wątków pierwszej rozmowy może być na tyle trzeźwiące, że nie trzeba będzie już tego powtarzać. 
4. Ja na wychowaniu znam się lepiej od Ciebie! Niestety bywa i tak, że pomimo własnego potomstwa, ustatkowania i dorosłości dla naszych rodziców dalej jesteśmy dziećmi, którymi trzeba kierować. W związku z tym nie biorą na poważnie ustalanych przez nas norm, skoro są o wiele starsi i bardziej doświadczeni pod względem wychowywania dzieci. Co wówczas zrobić? Użyj tej samej broni! Podkreśl, że przede wszystkim są Twoimi rodzicami i powinni dbać o Twoje dobro, a rozpieszczając Twoje dziecko, utrudniają Ci wywiązywanie się ze swojej rodzicielskiej roli. 
5. Bądź asertywny. Niestety czasami mediacje zawodzą i trzeba postawić na konkretne działania. Gdy dziadkowie nie uwzględniają ustalonych reguł, może warto zastanowić się nad innymi metodami w postaci zabrania dziecka i ograniczenia kontaktów z dziadkami. Może to być zasadne, gdy Twoje dziecko jest alergikiem lub cierpi na nietolerancje pokarmowe, a dziadkowie uważają to za “widzimisię” bo kiedyś tego nie było. Zdrowie i bezpieczeństwo Twojego dziecka jest ważniejsze od relacji czy konfliktów rodzinnych, dlatego nie bój się zawalczyć o pociechę.  

A co w sytuacji, gdy mieszkacie razem lub dziadkowie opiekują się wnukiem podczas, gdy Ty jesteś w pracy? Wprowadzenie powyższych podpunktów może być jeszcze trudniejsze, ale nie oznacza, że stanie się niemożliwe. Bądź nieustępliwy w walce o reguły i zasady, oraz regularnie wyjaśniaj dziecku, czemu są dla Ciebie takie ważne. Dzięki temu po pewnym czasie malec zacznie współpracować z Tobą jako głównym opiekunem i zrozumie, że każda ze stron, mimo że chce jak najlepiej, to Ty ustalasz najważniejsze kwestie. 

Bibliografia: 

1. Dziadkowie są od rozpieszczania?, Dzieci są ważne. 
2. Podstawowym zadaniem dziadków jest kochać własne dzieci, Rozmowa z psycholożką Justyną Dąbrowską.
3. Krystyna Ferenz Relacje dziadków i rodziców z dziećmi : przejawy prefiguratywnej kultury wychowawczej.
4. Dziadkowie W Wychowaniu Wnuków Na Podstawie Opinii Osób Młodych I Starszych, Magdalena Pieńkos.
5. Współcześni dziadkowie i ich znaczenie dla rozwoju wnuków, Karolina Appelt.