Jak rozmawiać z córką o okresie?

Jak rozmawiać z córką o pierwszej miesiączce?

Okres dojrzewania jest szczególny nie tylko w życiu dziecka, lecz także jego rodziców. Dostrzegają zmiany, które sprawiają, że ich mała pociecha powoli staje się dorosła, a czas nieubłaganie pędzi naprzód. Wiąże się to z naturalnymi przemianami psychologicznymi, emocjonalnymi i fizycznymi. Niekiedy jednak rodzic nie wie kiedy i w jaki sposób powinien o nich rozmawiać z pociechą. Niektórzy z opiekunów odwlekają najbardziej kluczowe z nich – m.in. na temat seksu, antykoncepcji i dojrzewaniu płciowym – a inni mają nadzieję, że szkoła omówi te tematy za nich. Z czego może wynikać taka obawa czy skrępowanie? 

Każdy z nas został wychowany w inny sposób, rodziny prezentowały zróżnicowany model postępowania, a do tego należy dodać przemiany kulturowe. Wielu rodziców sięgając pamięcią do swojego dzieciństwa, może przypominać sobie, że edukacja seksualna, na którą składa się również temat menstruacji, prawie wcale nie istniała albo była bardzo powierzchowna. Nic dziwnego, że stając się rodzicami, nie zawsze wiemy, jak poruszyć te ważne, ale i trudne tematy. Od czego więc zacząć? Od uświadomienia sobie, że edukując pociechę z zakresu zmian fizycznych, dbamy również o jej prawidłowy rozwój emocjonalny. Dobrym pomysłem będzie też naturalne wykorzystywanie okazji do swobodnej rozmowy. 

“Musimy o czymś porozmawiać” – Jak rozmawiać z dziewczynką o miesiączce, by nie budować napięcia i strachu?

Zamiast czekać na nastoletni okres dziewczynki i „załatwić wszystko za jednym zamachem” w jednej rozmowie, wykorzystuj codzienne sytuacje, do wyjaśnienia czym jest okres. Jako mama regularnie kupujesz podpaski lub tampony, które na pewno ciekawią dziecko. Warto wówczas nadmienić, dlaczego je kupujesz i jak się ich używa. Zatem kiedy rozmawiać z córką o miesiączce? Nie ma idealnej odpowiedzi na to pytanie, ale wielu specjalistów doradza, że im wcześniej tym lepiej. (Warto przy tym podkreślić, że zazwyczaj pierwsza miesiączka pojawia się pomiędzy 11 a 16 rokiem życia). 

Kluczowe jest jednak robić to zgodnie z poziomem rozwojowym dziecka. Inaczej o miesiączce będziemy opowiadać 5-latce, a inaczej 9-latce. Nie zarzucaj dziecka też nadmiarem informacji. Czasami dziecko słysząc niektóre z nich, może być przerażone lub zaniepokojone, a dobrze wiemy, że miesiączkowanie nie tylko nie jest straszne, lecz także potrzebne. I właśnie w takim tonie przedstawiaj wszelkie zmiany, przed jakimi stoi Twoja dorastająca córka. 

Dzieci samoistnie zadają pytania, więc nie unikaj na nie odpowiedzi. Staraj się mówić prosto i zrozumiale, a w razie konieczności upewnij się, że pociecha wszystko zrozumiała. W jej otoczeniu temat okresu będzie regularnie się przewijał, ale nie zawsze wiąże się to z prawdziwością informacji. Zadbaj zatem, aby Twoja córka była zapoznana z podstawami menstruacji, nim opowiedzą jej o niej inne koleżanki. 

Dla ułatwienia wyjaśnień czy uzupełnienia wiedzy możecie obejrzeć film edukacyjny, lub stworzyć rysunek pomocniczy. Taka wizualizacja bywa niezwykle przydatna wśród młodszych dziewczynek, którym łatwiej wówczas zrozumieć wszelkie terminy i pojęcia. Dzięki wczesnej edukacji, Twoja córka nie będzie przerażona, gdy nadejdzie dzień „stania się kobietą”. Będzie na niego przygotowana mentalnie i emocjonalnie.

Jak rozmawiać o pierwszej miesiączce – tata w tarapatach! 

Często temat miesiączki i związanymi z nią zagadnieniami przerzucany jest na matki. Jest to naturalne, gdyż jako kobieta, mama może podpierać się własnymi doświadczeniami, a dziewczynka może czuć się przez to bardziej swobodnie i komfortowo. Nie oznacza to jednak, że ojciec nie powinien uczestniczyć w tych rozmowach/pogawędkach lub być całkowicie wyłączony z hasła „miesiączka”. 

Różne sytuacje życiowe powodują, że czasami to ojciec jest jedynym opiekunem dziecka, a wówczas to na jego barkach leży edukacja córki z zakresu miesiączkowania. Jeśli jako mężczyzna nie wiesz, jak się do tego zabrać albo sam nie do końca masz pomysł, jak przekazać pewne informacje, skorzystaj z podpowiedzi specjalistów, uzupełniając swoją wiedzę. Możesz również rozładować atmosferę w czasie tych rozmów, mówiąc np.: Dla mnie ten temat, też jest trochę krępujący, ale zależy mi na Tobie i chcę, byś była świadoma, jak zmieni się Twoje ciało. To naturalne i niesamowite. Jako chłopak przechodziłem inne etapy dojrzewania, dlatego tym bardziej chcę Cię wspierać w Twoich. 

Taki szczery komunikat da sygnał córce, że może na Tobie polegać i nie musi się wstydzić. To niezwykle ważne, zwłaszcza gdy dziecko wychowuje się przy jednym z rodziców. A co jeśli korzystanie z podpasek, tamponów czy kubeczków menstruacyjnych to dla Ciebie czarna magia? Możecie wspólnie obejrzeć film instruktażowy, czym się od siebie różnią, jak się ich używać, a następnie razem wybrać się na zakupy po odpowiednie produkty, aby córka była przygotowana na pierwszą miesiączkę. Niektórzy ojcowie posiłkują się też pomocą „instruktażową” w postaci innych kobiet w rodzinie. Pamiętaj jednak, żeby nie przerzucać całego obowiązku edukacji na inne osoby.

Chciałbyś dowiedzieć się więcej? Koniecznie przeczytaj artykuł: Jak rozmawiać z dzieckiem o śmierci?

Jak rozmawiać z dzieckiem o okresie?

Mimo że skupiliśmy się na tym, jak rozmawiać z córką o miesiączce, nie zapominaj, aby w tym kontekście edukować też chłopca. W przyszłości będzie w związku, dlatego powinien rozumieć, jakie zmiany zachodzą w tym czasie w ciele kobiety, jak się może czuć i czego jej potrzeba. Pozwoli mu to być troskliwym partnerem, który nie tylko będzie wspierającym, lecz także wyrozumiałym towarzyszem życia. 

Dodatkowo jeśli zastanawiasz się, jak rozmawiać o okresie, pamiętaj, że podstawą jest dobre przygotowanie. Temat ten nie wiąże się tylko z samym krwawieniem czy podpaskami. Należy poruszyć temat higieny, objawów, jakie towarzyszą menstruacji tj. zmiany nastrojów, dyskomfort, ból czy nadmierny apetyt tuż przed. Niekiedy wiąże się to z uwzględnieniem innych pokrewnych tematów jak na przykład antykoncepcja i rozmnażanie. Jak wytłumaczyć dziecku, skąd się biorą dzieci, omawialiśmy w jednym z poprzednich artykułów, dlatego możesz wykorzystać podane tam podpowiedzi. 

Istotne jest też uświadomienie pociechy (zwłaszcza kilkuletniej), że miesiączka nie jest powodem do wstydu, ale nie oznacza to, że każdy chętnie będzie o niej rozmawiał. Na swojej drodze napotykamy osoby o różnym podejściu do spraw intymnych i należy to uszanować. Być może koleżanka Twojej córki pochodzi z rodziny, która planuje wdrożyć inny model uświadamiania płciowego lub jest innej narodowości/kultury, gdzie rozmowa na te tematy z osobami z zewnątrz nie jest wskazana i to z różnych powodów (niewynikających z tradycji czy braku nowoczesnego toku myślenia). Podkreśl, jak ważne jest zatem elastyczne podejście do tej kwestii i tolerancja. 

A co w przypadku dziewczynek z niepełnosprawnością intelektualną? Tu także niezbędne jest rozeznanie ze strony rodziców/opiekunów. Czasami ciało dziecka rozwija się standardowym rytmem, ale umysł dalej pozostaje na poziomie dziecka. Aby pociecha mogła radzić sobie w codziennym życiu, rozmowa na temat okresu jest także niezbędna, ale z uwzględnieniem poziomu jej rozumienia i możliwości. 

Bibliografia: 

1. Niepełnosprawne dziecko - jak zadbać o jego potrzeby emocjonalno-psychiczne?, Forum Media. 
2. Rodzice dzieciom – rozmowy o seksualności Trzy etapy, wiele trudności, jedno wyzwanie, ORE.
3. POROZMAWIAJMY O MIESIĄCZCE WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW I OPIEKUNÓW, Okresowa Koalicja. 
4. Jak rozmawiać z córką o okresie? - Charaktery
5. Gdy córka staje się kobietą. O pierwszej miesiączce, Natalia Miłuńska.
6. Pierwsza miesiączka – jak o niej rozmawiać? Marlena Jakubik